آیندهی طراحی با حضور ابزارها و تکنولوژيهای جدید کمی مبهم به نظر میرسد، اما دیزاین نوروساینس بستری بکر و جدید را برای آینده فراهم میکند. تیم طراحان پیشرو به بررسی همه جانبهی این مفهوم در دو مقاله پرداخته است. در این مقاله ابتدا با هم به مفهوم کلمهی دیزاین نوروساینس و تعریف آن میپردازیم. در ادامه، پس از مرور بر تاریخچه آن کاربردهای مختلف آن را بررسی میکنیم. البته لازم به ذکر است که در مقاله ای دیگر به برررسی ملاحظات اخلاقی و پیامدهای این رشته، همچنین روشها و ابزارهای آن میپردازیم. پس برای آشنایی با این رشتهی جذاب تا آخر این مطالب با ما همراه باشید.
دیزاین نوروساینس
یقینا با شنیدن کلمه دیزاین نوروساینس متعجب شدهاید و به ارتباط میان این دو کلمه فکر میکنید. پس برای درک بهتر این مفهوم، ابتدا به بررسی دو دنیای علوم شناختی و طرحی میپرداریم تا دلیل شکل گیری واژه نورو دیزاین روشن شود. از گذشته تا به امروز، در دنیای علوم شناختی، عملکرد و ساختار مغز مورد توجه دانشمندان بوده است و محققان این حوزه تلاشهای فراوانی برای درک پیچیدگیهای مغز انسان انجام داده اند. این در حالی است که در دنیای طراحی، حوزهی طراحی در حال گذراندن تحولاتی قابل ملاحظه بود. در این دوره کاربرد و افزایش کارآیی در طرحها مورد توجه قرار گرفت و طراحان به دنبال تکنیک هایی برای بهبود پروژههای خود بودند.
تلاقی این دو حوزه با هم، یعنی حوزه های علم اعصاب و طراحی، موجب به بوجود آمدن یک زمینه مطالعاتی جدید، هیجانانگیز و نوآورانه به نام “دیزاین نوروساینس” شد. این رشته به عنوان یک زمینه تحقیقاتی و عملی، درنظر گرفته میشود. در سالهای اخیر، با توجه به پیشرفت چشمگیر تکنولوژی، اطلاعات جدیدی در حوزهی علم اعصاب بهدست آمده است، که ترکیب آن با طراحی نتیجهای خارق العاده را رقم میزند. فعالان این حیطه، با استفاده از دستاوردهای پژوهشهای علم اعصاب، کارایی طراحی در زمینههای مختلف را افزایش میدهند.
تاریخچه دیزاین نوروساینس
دیزاین نوروساینس، در اوایل دهه ۲۰۰۰ به وجود آمده است و تاکنون به عنوان یک حوزه پژوهشی رو به رشد محسوب میشود. همانطور که تا الان متوجه شدید، نورو دیزاین تلاش میکند تا ارتباط بین علم اعصاب و طراحی را بهبود بخشد. یعنی از دستاوردهای علم اعصاب برای بهبود عملکرد و اثربخشی طراحی استفاده میکنند. بنابر این، با پیش بینی تجربه مخاطبان، موجب افزایش کاربرد و بهبود طراحی ها میشود. این حوزه در آینده میتواند پیشرفتهای بزرگی در دنیای طراحی به همراه داشته باشد و در جهت شکلدهی به طراحیهای نوآورانه و بهینه گسترش یابد.
نحوهي استفاده از دیزاین نوروساینس
همانطور که اشاره شد، دیزاین نوروساینس بر اساس فهم عملکرد مغز و تأثیر آن بر رفتار و تجربه انسان. موجب طراحیهای هوشمندانهتر میشود.در این مفهوم، با استفاده از تکنیکهای علم اعصاب مانند: نوروتصویربرداری و سیگنالدهی عصبی، محققان میتوانند فعالیت مغزی در پاسخ به محرکهای مختلف را بررسی کنند. این اطلاعات، به طراحان کمک میکند تا درک عمیقی از واکنشها و تجربههای انسانی به طراحی های متفاوت داشته باشند. با جمع آوری و بررسی این داده ها میتوان به طراحیهایی هدفمندتر دست پیدا کرد.
همچنین در دیزاین نوروساینس، توجه به عوامل شناختی و عاطفی مغز بسیار مهم است. فرآیندهای شناختی مغز، شامل حافظه، توجه، تصمیمگیری و استدلال است. درک این فرآیندها به طراحان کمک میکند تا طرحها و رابطهایی را ایجاد کنند که به طور بهینه با این فرآیندهای شناختی هماهنگی داشته باشند. نتیجه نهایی این هماهنگی بهبود تجربه کاربر نسبت به طراحی است.
لازم به ذکر است که عواطف و روانشناسی نیز نقش مهمی در نورو دیزاین دارند. مغز و عواطف بهطور گسترده تعامل دارند و طراحان میتوانند با درک این تعاملات، طراحیهایی را ایجاد کنند که به طور خاص بر احساسات و وضعیت روحی کاربران تأثیر بگذارند. در نتبجه طراحان میتوانند با استفاده از این اطاعات، جامعه هدف، مقصود از طرحی، شعار طراحی و دیگر مفاهیم را بهتر بیان کنند.
کاربردهای نورو دیزاین
دیزاین نوروساینس موجب افزایش بازدهی و عملکرد در زمینههای مختلفی شده است. در این بخش، به بررسی کاربردهای نورو دیزاین در هر یک از این زمینهها از جمله: بازاریابی، تجربه کاربری و رابط کاربری، معماری و طراحی محیطی، بهداشت، طراحی پزشکی، آموزش الکتریکی و سرمایهگذاری میپردازیم. میتوانید با کلیک بر روی لینک ها به مثال جهانی دیزاین نوروسایس دسترسی پیدا کنید.
-
بازاریابی:
دیزاین نوروساینس، انقلابی در بازاریابی است. استفاده از این فناوری موجب تأثیرات بهتر تبلیغات و افزایش عملکرد کمپینهای بازاریابی میشود. به بیانی دیگر، دادههای حسی و شناختی موجب درک بهتر رفتار مصرفکنندگان و در نهایت موجب بهبود استراتژیهای بازاریابی میشود. از این رو، میتوان با استفاده از تکنیکهای نوروتصویربرداری، نواحی مغزی که در پاسخ به تبلیغات و برندهای خاص فعال میشوند را شناسایی کرد. سپس از این اطلاعات در طرحی کمپینها، تبلیغات واستراتژیهای بازاریابی استفاده کرد.
-
تجربه کاربری و رابط کاربری:
باتوجه به داده هایی که از علم اعصاب به دست میآید، میتوان طراحی وبسایتها، نرمافزارها و روابط کاربری را دگرگون کرد. به بیانی دیگر این دادهها موجب بهبود تجربه کاربری میگردند. با استفاده از تکنیکهای نوروتصویربرداری و ردیابی چشم، میتوان نحوه تعامل کاربران با رابط کاربری را بررسی کرد. سپس تغییرات لازم را اعمال کرد تا تجربه کاربری بهبود یابد و کاربران با محصول یا سرویس بهتری روبرو شوند.
-
معماری و طراحی محیطی:
دیزاین نوروساینس در طراحی معماری و فضاهای محیطی نقش مهمی دارد. با استفاده از آن، میتوان نحوهی واکنش افراد به فضاها و الگوهای طراحی را بررسی کرد. سپس طرحهایی اجرا کرد که تأثیر مثبت بر روحیه، خلاقیت و ذهن افراد داشته باشد. همچنین، میتوان با استفاده از اصول دیزاین نوروساینس در طراحی محیطهای کار و آموزشی، مکانی را بوجود آورد که عملکرد و تمرکز افراد را بهبود بخشد. برای مشاهده مثالی از این نوع بر بروی لینک کلیک کنید.
-
پزشکی و دیزاین نوروساینس:
دیزاین نوروساینس در طراحی دستگاههای پزشکی و تجهیزات بهداشتی میتواند نقش موثری داشته باشد. با استفاده از آن، میتوان نحوه واکنش بیماران به دستگاهها و تجهیزات پزشکی را مطالعه کرد و طراحیهایی انجام داد که سبب افزایش راحتی و اثربخشی درمان شوند. همچنین، در تمرینات توانبخشی و تمرینات فیزیوتراپی، دیزاین نوروساینس میتواند موجب افزایش عملکرد و بهبود سریعتر بیماران شود.
-
آموزش و آموزش الکترونیکی:
طراحی محتواهای آموزشی و آموزش الکترونیکی، همیشه از چالش های طراحان بوده است. چرا که نه تنها به جنبهی آموزشی، بلکه باید به جذابیت مطالب و فرایند آموزش نیز توجه کرد. با استفاده از روشهای نوروتصویربرداری، میتوان نحوه فعالیت مغزی در فرایند یادگیری را بررسی کرد. سپس طراحیهایی انجام داد که هم، فرایند یادگیری را بهبود بخشند، هم موجب درک بهتر مفاهیم و افزایش تمرکز و حافظه شود.
-
سرمایهگذاری:
دیزاین نوروساینس در حوزه سرمایهگذاری نیز نقش دارد. با استفاده از اصول دیزاین نوروساینس، میتوان نحوهي تصمیمگیری و تمایلات مالی افراد را درک کرد و رابطه بین عوامل شناختی مغز و تصمیمگیری مالی را بررسی کرد. این اطلاعات میتواند در تصمیمگیریهای سرمایهگذاری و مدیریت مالی مؤثر باشد.
نتیجهگیری
دیزاین نوروساینس توانسته است انقلابی در عرصههای مختلف رقم زند و به عنصری کلیدی در زمینه های متفاوت بدل شود. درنتیجه، این رشته با توجه به تأثیر فرآیندهای شناختی بر طراحی و همچنین تأثیر متقابل طراحی بر درک و رفتار انسان، موجب بهبود کیفیت نتیجه طراحان میشود. از این رو، استفاده از این تکنیک به امری اجتناب ناپذیر در حیطههای مختلف تبدیل میشود. به نظر شما چه تکنولوژیای در این رشته مورد استفاده قرار میگیرد؟ همچنین، کدام اصول اخلاقی باید مورد توجه فعالان در این رشته باشد؟ نظرات خود را با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید.
نویسنده: شاهنده شمشیری
ایمیل: shahande.sh(at)gmail.com
